Bydd afancod yn helpu adferiad natur yng Nghymru
Mae afancod yn adnabyddus am eu gallu rhyfeddol i reoli cynefinoedd tir gwlyb, gan anadlu bywyd newydd ynddynt er budd bywyd gwyllt a phobl.
Afancod yng Nghymru
Mae Prosiect Afancod Cymru wedi bod yn ymchwilio i ymarferoldeb dod ag afancod gwyllt yn ôl i Gymru ers 2005. Mae’r gwaith hwn yn cael ei arwain gan Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru ar ran y pum Ymddiriedolaeth Natur yng Nghymru fel rhan o’n strategaeth Tirweddau Byw a nawr rydyn ni’n gobeithio ailgyflwyno afancod i Gymru dan reolaeth.
Mae afancod yn cael eu hadnabod fel peirianwyr byd natur. Mae’n nhw’n creu newidiadau i’w cynefinoedd sy’n creu gwlybdiroedd amrywiol i rywogaethau eraill ffynnu.
Pam mae afancod yn bwysig?
Roedd afancod i’w gweld yn eang ledled Cymru ar un adeg, ond oherwydd eu bod wedi cael eu hela gan ddyn am eu ffwr, eu cig a’u chwarennau sawr, fe’u gwelwyd yn diflannu ar ôl y Canol Oesoedd yng Nghymru ac, erbyn diwedd yr 16eg Ganrif, roeddent wedi diflannu o weddill Prydain.
Mae afancod yn anifeiliaid arbennig iawn oherwydd maen nhw’n chwarae rhan hanfodol mewn cyfoethogi bioamrywiaeth drwy adfer a rheoli ecosystemau afonydd a gwlybdiroedd. Maen nhw’n cael eu hadnabod fel ‘rhywogaeth gonglfaen’ am fod eu gweithgareddau’n gallu bod o fudd i amrywiaeth eang o anifeiliaid a phlanhigion eraill sy’n byw mewn afonydd a gwlybdiroedd.
Cors Dyfi female beaver emerging at waters edge © Montgomeryshire Wildlife Trust
Aduniad teulu afancod Cors Dyfi!
Yn dilyn rhyddhau'r afanc gwrywaidd, 'Barti', a'i fab ddiwedd mis Mawrth, cafodd y fam aduniad gyda'i grŵp teuluol ddydd Gwener 16 Ebrill. Mae'r teulu cyfan o afancod gyda'i gilydd bellach yn safle afancod Ymddiriedolaeth Natur Sir Drefaldwyn yng Ngwarchodfa Natur Cors Dyfi.
Gwyliwch i weld beth mae ein afancod yn Cors Dyfi wedi bod yn eu wneud.
Beaver family © Jeremy Usher Smith
Dod yn hyrwyddwr afancod
Ydych chi eisiau cael y newyddion diweddaraf am afancod a sut gallwch chi helpu? Os felly, tanysgrifiwch i’n e-gylchlythyr am afancod ...
European beaver swimming © Chris Robbins
Dangos eich cefnogaeth i’n hafancod
Cyfrannu nawrEin Cynlluniau
Cynhaliwyd astudiaethau ymarferoldeb yn 2008 ac rydyn ni wedi cyflwyno cais am drwydded yn ddiweddar i Gyfoeth Naturiol Cymru (CNC) am ailgyflwyno afancod dan reolaeth i Afon Dyfi. Bydd hwn yn beilot 5 mlynedd i fonitro effeithiau afancod yn y gwyllt yng Nghymru. Rydyn ni wedi sefydlu Rhwydwaith Rheoli Afancod fel rhan o’n cynigion ac mae hyn yn cynnwys sefydlu rhwydwaith o wirfoddolwyr afancod a fydd wrth law i ddelio ag unrhyw broblemau sy’n cael eu hachosi gan afancod, fel ein bod ni i gyd yn gallu mwynhau’r manteision mae afancod yn eu cynnig.
Ymhen amser, bydd ymgynghoriad cyhoeddus o dan arweiniad CNC i bobl gael lleisio eu barn ac wedyn gobeithio y bydd afancod yn ôl yn nhirwedd Cymru unwaith eto. Byddwn yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i chi!
Beaver in vegetation by David Parkyn @cornwall wildlife trust
Mae’r Ymddiriedolaethau Natur yn chwarae rhan bwysig iawn mewn gwarchod ein treftadaeth naturiol. Fe fyddwn i’n annog unrhyw un sy’n poeni am fywyd gwyllt i ymuno â nhw.
Eisiau gwybod mwy?
Mae afancod yn greaduriaid rhyfeddol ac mae gennym ni lawer iawn o wybodaeth y byddem yn hoffi ei rhannu gyda chi ... Ffeithiau am afancod, astudiaethau achos a sut gallwn ni ddysgu byw gyda nhw eto!
Beaver release at Cors Dyfi Nature Reserve by Iolo Williams © Emyr Evans Montgomeryshire Wildlife Trust
Beaver family © Jeremy Usher Smith
Beaver in vegetation by David Parkyn @cornwall wildlife trust
Beaver release at Cors Dyfi Nature Reserve by Iolo Williams © Emyr Evans Montgomeryshire Wildlife Trust
Beaver © Nick Upton/Cornwall Wildlife Trust
Webbed beaver paw
Beaver lodge © D J Halley
European beaver scratching © Chris Robbins
European beaver swimming © Chris Robbins
Mae’r prosiect hwn wedi derbyn cyllid drwy Raglen Datblygu Gwledig – Cymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru 2014-2020 – Cynllun Galluogi Adnoddau Naturiol a Llesiant yng Nghymru, sy’n cael ei chyllido gan Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygiad Gwledig a Llywodraeth Cymru.